VERDADE VIRTUAL
Máis información
Na era dixital, a velocidade á que se propagan as noticias falsas é sen precedentes. Plataformas como Facebook, Twitter e YouTube teñen sido criticadas por facilitar a difusión de desinformación. Non obstante, tamén están tomando medidas para combater este problema, como mellorar os algoritmos de detección de fake news e colaborar con organizacións de verificación de feitos.
As fake news mostran que, a pesar de non ser un fenómeno novo, a súa capacidade para influír na sociedade incrementouse co avance tecnolóxico. Analizar exemplos históricos e modernos axúdanos a entender mellor este fenómeno e subliña a importancia de estar ben informados e ser críticos coas fontes de información que consumimos.
A continuación, amósanse algúns dos exempos máis destacados nas dierentes etapas históricas:
1.
Antigüidade e Idade Media
-
Roma Antiga: Un exemplo notable foi o uso de propaganda por parte do emperador Augusto. Para consolidar o seu poder e desacreditar a Marco Antonio, Augusto difundiu rumores e informacións falsas, presentándose como o salvador de Roma e retratando a Antonio como un traidor aliado de Cleopatra, a raíña exipcia.
-
O Bulo da Morte Negra: Durante a Peste Negra no século XIV, espalláronse novas falsas que culpaban aos xudeus da epidemia, acusándoos de envelenar os pozos. Este rumor levou a unha serie de pogroms, ou ataques violentos, contra as comunidades xudías en varias partes de Europa, resultando en miles de mortes.
2.
Séculos XVI e XVII
-
Reforma Protestante: Martin Luther usou panfletos e folletos, moitas veces con información distorsionada ou esaxerada sobre a corrupción dentro da Igrexa Católica. Un exemplo concreto foi a difusión de textos que criticaban a venda de indulxencias, o que axudou a gañar apoio popular para a Reforma.
-
A Falsa Donceliña de Orleans: En 1439, Claude des Armoises afirmou ser Xoana de Arco, quen fora queimada na fogueira en 1431. Esta falsa identidade foi utilizada por varias faccións para reclamar dereitos e beneficios, alimentando a confusión e a disputa política na Francia daquela época.
Século XIX
3.
-
O Caso Dreyfus: En Francia, o oficial xudeu Alfred Dreyfus foi falsamente acusado de traizón en 1894. Documentos falsificados e unha campaña de desinformación levaron á súa condena e exilio. Este caso dividiu a sociedade francesa e revelou a profundidade do antisemitismo en Francia.
-
As Mentiras da Guerra Hispano-Americana: En 1898, a prensa amarela dos Estados Unidos, especialmente os xornais de William Randolph Hearst, publicou noticias esaxeradas e falsas sobre a situación en Cuba para incitar á guerra contra España. Un famoso exemplo foi a manipulación dos informes sobre a explosión do USS Maine no porto de La Habana.
4.
Século XX
-
Propaganda Nazi: Durante o réxime nazi, Joseph Goebbels, o ministro de Propaganda de Adolf Hitler, utilizou extensivamente noticias falsas para promover a ideoloxía nazi. Un exemplo destacado foi a propaganda antisemita que culpaba aos xudeus de todos os problemas de Alemaña, preparando o camiño para o Holocausto.
-
Guerra Fría: Tanto os Estados Unidos como a Unión Soviética utilizaron a desinformación como ferramenta de guerra psicolóxica. Un exemplo é a Operación INFEKTION, unha campaña de desinformación da KGB que espallou a falsa noticia de que o virus da SIDA fora creado por científicos estadounidenses como arma biolóxica.
Século XXI
5.
-
Eleccións presidenciais dos EUA en 2016: Durante as eleccións presidenciais de 2016, difundíronse numerosas noticias falsas nas redes sociais. Un exemplo é o caso do "Pizzagate", unha teoría conspirativa que afirmaba falsamente que membros do Partido Demócrata estaban involucrados nunha rede de tráfico sexual de menores operada desde unha pizzería en Washington D.C.
-
Pandemia de COVID-19: Desde o inicio da pandemia, circularon moitas noticias falsas sobre a orixe do virus, tratamentos non probados e teorías conspirativas. Un exemplo destacado é a falsa afirmación de que o virus foi creado nun laboratorio como arma biolóxica, o que alimentou a desconfianza nas medidas de saúde pública.